Nie wymagamy doświadczenia żeglarskiego

Szanty modlitwa żeglarzy

Szanty, czyli marynarskie pieśni pracy, stanowią jeden z istotnych elementów kultury żeglarskiej. Okres ich największej popularności przypada na XVIII i XIX wiek. Szanty wykonywane były przez marynarzy podczas czynności wymagających synchronizacji, takich jak wybieranie kotwicy czy obsługa żagli. Charakteryzował je przede wszystkim wyraźny rytm i śpiewane były zazwyczaj a capella przez samych marynarzy. Czasem rytm nadawał szantymen, podczas gdy odpowiadał mu chór. Mogły być również wykonywane przy akompaniamencie prostych instrumentów. Pochodzenie terminu szanta nie jest jasne. Może wywodzić się z angielskiego chant, czyli śpiewać, intonować, lub od chaunt, czyli pieśni murzyńskiej z południowych stanów Ameryki. A być może się wywodzi od francuskiego chansons – pieśni. Inni badacze wskazują również możliwe pochodzenie z wysp Karaibskich. Być może gdyby nie rejsy morskie nazwa brzmiała by inaczej. Pierwsze zapisy o pieśniach pracy marynarzy pochodzą z XV wieku. Istnieją wzmianki o pieśniach  śpiewanych przez marynarzy Kolumba oraz Vasco da Gamy. Pierwszy zbiór pieśni marynarskich, zawierających wyłącznie słowa, bez nut, to The Complaynt of Scotland (1549).
Szanty posiadały różne rytmy, dostosowane do konkretnych prac pokładowych. Dlatego wyróżnia się takie szanty jak: fałowe, kabestanowe, kotwiczne, pompowe i wiele innych. Różniły się one również długością, prawdopodobnie ze względu na czas, jaki zajmowało wykonanie zadania.
Na szanty oddziaływały różne czynniki. Czerpały one z pieśni lądowych różnych narodów. Można, więc w niektórych szantach usłyszeć elementy folkloru: irlandzkiego, angielskiego, niemieckiego, skandynawskiego, francuskiego, pieśni z rejonu Karaibów oraz motywy polinezyjskie. Język był zwyczaj prosty, nieraz sprośny, z często występującymi kobiecymi imionami. Marynarze śpiewali o różnych rzeczach, w tym o życiu na statku, kochankach zostawionych na lądzie czy morskich legendach.
W Polsce szanty zyskały niezwykłą popularność na przełomie lat 70 i 80 XX wieku i od tamtego czasu cieszą się stałym zainteresowaniem. Część z obecnych utworów stanowią tłumaczenia pieśni obcych, inne zostały stworzone w Polsce. Najbardziej znaną polska szantą są „Morskie Opowieści”. Zarejestrowano ponad 200 zwrotek tej pieśni.

Z NAMI WYPŁYNIESZ na szerokie wody !

#udostępnij